رشد جهانی اسلام‌هراسی به‌عنوان تهدیدی جدی و فراگیر علیه صلح، کرامت انسانی و انسجام اجتماعی پدیدار شده است. در واکنش به این تهدید فزاینده، دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، به‌تازگی میگل آنخل موراتینوس کویائوبه، دیپلمات برجسته اسپانیایی و نماینده عالی اتحاد تمدن‌های سازمان ملل (UNAOC) را به‌عنوان فرستاده ویژه برای مبارزه با اسلام‌هراسی منصوب کرده است. او این نقش حیاتی را در زمانی بر عهده گرفته است که تعصب ضد مسلمانان در سراسر جهان در حال گسترش است و با بحران‌های ژئوپولیتیکی رو به افزایش هم‌راستا شده است.
گسترش جهانی اسلام‌هراسی
اسلام‌هراسی دیگر محدود به گروه‌های افراطی یا حوادث پراکنده نیست؛ بلکه به‌شدت در گفتمان سیاسی، سیاست‌های نهادی و نگرش عمومی در مناطق مختلف جهان ریشه دوانده است.
- هند:
در کشوری که یکی از بزرگ‌ترین جمعیت‌های مسلمان جهان را در خود جای داده، در سال‌های اخیر شاهد افزایش نگران‌کننده احساسات ضد مسلمانان بوده‌ایم. رشد ایدئولوژی‌های ملی‌گرای هندو به لفاظی‌های فرقه‌ای، قوانین تبعیض‌آمیز و خشونت‌های دسته‌جمعی منجر شده است. رسانه‌ها اغلب کلیشه‌های خطرناک را بازتولید می‌کنند، و حوادثی همچون لینچ، تحریم‌های اجتماعی و حاشیه‌نشینی مسلمانان، فضای رعب‌آور و طردآمیزی را ایجاد کرده‌اند. - خاورمیانه و غرب:
حمله نظامی بی‌وقفه اسرائیل به غزه — که از سوی بسیاری از سازمان‌های حقوق بشری به‌عنوان نسل‌کشی محکوم شده — باعث تشدید اسلام‌هراسی جهانی شده است. در دموکراسی‌های غربی، اعتراض‌های مسالمت‌آمیز در حمایت از حقوق فلسطینیان غالباً با سرکوب مواجه می‌شوند، و صداهای مسلمانانی که خواهان عدالت هستند، تحقیر، سانسور یا برچسب افراطی بودن می‌خورند.
در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، جوامع مسلمان با تبعیض‌های ساختاری، برنامه‌های نظارتی، محدودیت‌های مهاجرتی و افزایش جرائم ناشی از نفرت مواجه‌اند. «جنگ جهانی علیه تروریسم» باعث تثبیت کلیشه‌ها و عادی‌سازی سیاست‌هایی شده است که مسلمانان را به‌طور جمعی هدف قرار می‌دهد.
- چین و میانمار:
در چین، بازداشت اجباری، نظارت شدید و تلاش برای همانندسازی اجباری مسلمانان اویغور در منطقه شین‌جیانگ، موجی از محکومیت جهانی به‌دنبال داشته است. در میانمار نیز مسلمانان روهینگیا همچنان قربانی پاکسازی قومی و خشونت‌های سیستماتیک‌اند. این دو مورد، نشان‌دهنده آن هستند که چگونه اسلام‌هراسی دولتی می‌تواند به جنایت علیه بشریت بینجامد.
نقش سازمان ملل و مسیر پیش‌رو
موراتینوس در شرایطی بحرانی و با مأموریتی فوری، عهده‌دار این مسئولیت جدید شده است. وظیفه او تنها دیپلماتیک نیست — بلکه مستلزم شفافیت اخلاقی و پایبندی به اصول حقوق بشر جهانی است. تجربه او در UNAOC به‌عنوان پل ارتباطی میان تمدن‌ها، او را در موقعیتی منحصر به فرد برای رهبری تلاش‌های جهانی در مبارزه با اسلام‌هراسی قرار می‌دهد.
سازمان ملل باید مبارزه با اسلام‌هراسی را در مرکز دستور کار حقوق بشری خود قرار دهد. ارزش‌های بنیادین این نهاد — صلح، کرامت و برابری — باید نه‌فقط در گفتار، بلکه در عمل تحقق یابند. مقابله با اسلام‌هراسی نیازمند یک راهبرد چندوجهی است که شامل موارد زیر می‌شود:
- مقابله با سخنان نفرت‌پراکن در رسانه‌ها و عرصه سیاست
- تقویت حمایت‌های قانونی در برابر تبعیض
- ترویج آموزش فراگیر و گفت‌وگوی میان‌ادیانی
- حمایت از جوامع آسیب‌دیده از طریق اصلاحات سیاستی و همبستگی جهانی
نتیجه‌گیری
گسترش جهانی اسلام‌هراسی صرفاً یک مسئله مذهبی نیست — بلکه بحرانی در عرصه حقوق بشر است. از هند تا غزه، از پاریس تا شین‌جیانگ، هویت مسلمانان در اشکال مختلف مورد حمله قرار گرفته است. اما جامعه جهانی می‌تواند و باید با فوریت، عزم راسخ و شفقت به این مسئله پاسخ دهد. انتصاب فرستاده‌ای ویژه از سوی سازمان ملل گامی خوشایند است، اما تغییر واقعی وابسته به اقدام هماهنگ جهانی و اراده سیاسی برای دفاع از عدالت و برابری برای همه انسان‌ها خواهد بود.
نظر شما